توسط : بتن سبک نوعی بتن است که بهجای مصالح سنگین معمولی (شن و ماسه) از دانههای سبک یا روشهای ایجاد هواداری استفاده میکند و در نتیجه وزن مخصوص آن بهطور قابلتوجهی کمتر از بتن معمولی است. وزن مخصوص بتن سبک معمولاً بین 300 تا 1850 کیلوگرم بر مترمکعب قرار میگیرد؛ در حالی که بتن معمولی حدود 2400 کیلوگرم بر مترمکعب است.
انواع بتن سبک
- بتن سبک دانهای در این روش از دانههای سبکشده مثل کُر، لیکا، پرلایت و پومیس استفاده میشود. دانهها در حین پخت یا پفکنندگی متخلخل شده و وزن سازه کاهش مییابد.
- بتن سبک فومدار با تزریق فوم پایدار (Foam) به مخلوط سیمان و ماسه، میلیونها حباب هوا در داخل بتن تشکیل میشود که وزن آن را کم و عایق حرارتی-صوتی آن را بالا میبرد.
- بتن سبک هوادار اتوکلاوی (AAC) با افزودن پودر آلومینیوم به مخلوط سیمان-آهک، واکنش گازی رخ میدهد و خمیر بتن در اتوکلاو تحت فشار و دمای بالا پف میکند. این محصول دارای ساختاری منسجم و همگن است و مقاومت فشاری حدود 17 تا 28 مگاپاسکال دارد.
ویژگیهای کلیدی بتن سبک
- وزن مخصوص کم: 300–1850 کیلوگرم بر مترمکعب در مقایسه با 2400 کیلوگرم بتن معمولی.
- مقاومت فشاری: بسته به نوع، بین 17 تا 28 مگاپاسکال (MPa) پس از 28 روز عملآوری.
- عایق حرارتی و صوتی: ساختار متخلخل مانع انتقال حرارت و صدا میشود و ضریب عایق خوبی ایجاد میکند.
- سهولت برش و اجرا: امکان برش با ارّه یا کاردک ساده و نصب پانلهای پیشساخته را میدهد.
- کاهش بار مرده سازه: سبک بودن بلوکها یا دالها بار زنده و مرده کل ساختمان را کاهش میدهد.
مزایا و معایب
| مزایا | معایب |
|---|---|
| کاهش بار مرده سازه و فشار کمتر بر فونداسیون | مقاومت فشاری پایینتر نسبت به بتن معمولی |
| عایق حرارتی و صوتی خوب | هزینه اولیه بالاتر برای برخی مصالح سبکشده |
| تسهیل در حمل، نصب و برش | زمان و نیاز به تجهیزات خاص برای تولید AAC یا فومدار |
کاربردهای متداول
- دیوارهای باربر و غیر باربر با بلوکهای سبک یا پانلهای پیشساخته
- سقفهای عرشه فولادی با دال سبک و پوشش بتن فومدار
- دیوارهای پیرامونی و جداکننده داخلی
- کفسازی در پروژههای صنعتی، برجها و ساختمانهای سازه فولادی
- عایقبندی حرارتی سقف و دیوارها در ساختمانهای مسکونی و اداری
روشهای تولید بتن سبک
- بتن سبک دانهای با پخت یا انبساط حرارتی دانههای معدنی (مثلاً لیکا) و ترکیب آنها با سیمان، ماسه و آب ساخته میشود.
- بتن سبک فومدار ابتدا فوم پایدار تولید و سپس به مخلوط خمیری سیمان و ماسه افزوده میشود تا ساختار متخلخل حاصل گردد.
- بتن AAC پودر آلومینیوم به ملات سیمان-آهک اضافه میشود و واکنش گازی، حجم بتن را در اتوکلاو افزایش میدهد. این روش محصول یکدست و بافت ریزمتخلخل ایجاد میکند که خواص عایقکننده بالایی دارد.
نکات مهندسی در استفاده از بتن سبک
- برای باربری دیوارها، انتخاب نوع و ضخامت مناسب بلوک یا پانل بسیار حیاتی است.
- هنگام طراحی سقف عرشه فولادی، دستیابی به مقاومت خمشی مطلوب با توجه به ضخامت بتن سبک ضروری است.
- کالیبراسیون مخلوط و کنترل دقیق نسبت آببهسیمان برای دستیابی به مقاومت و دوام مطلوب اهمیت دارد.
- عملآوری صحیح (Curing) برای افزایش مقاومت تا مقدار اسمی پس از 28 روز الزامی است.
- ارزیابی هزینه کل شامل قیمت مصالح، حملونقل و نصب پیش از انتخاب طرح نهایی توصیه میشود.
